Қазақстанда ажырасу саны азаймай келеді, бұл ретте ерлі-зайыптылар да, балалар да зардап шегеді. Ажырасу тек психологиялық жағдайға ғана емес, материалдық жағдайға да әсер етеді. Әдетте, ажырасқаннан кейін ол қатты нашарлайды. Сол кезде алиментке жүгінуге тура келеді, алайда екінші тарап алимент төлеуді әрдайым қуанышпен қабылдай қоймайды. Көбіне алимент төлемеуге барынша тырысады. Мұндай жағдайда не істеу керек және қайда жүгінуге болатыны жайында біздің мақаламызда оқыңыз.
Алимент – бір адам оны алуға құқығы бар екінші адамға беруге міндетті ақшалай немесе материалдық қаражат. Алимент төлеушінің еңбекақысынан немесе басқа кіріс көздерінен өндіріліп алынады.
Егер сіздің жұбайыңыз кәмелетке толмаған балаға (-ларға) ерікті түрде алимент төлеуден бас тартса, сіз алиментті мәжбүрлі түрде өндіріп алуға құқылысыз. Қазақстан Республикасының «Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы» Кодексінің 164 б. бойынша, егер бұрын алимент төлеу туралы келісім бойынша алимент төленбеген болса, алимент алу құқығы туындаған кезден бастап өткен мерзімге қарамастан, алимент өндіріп алу туралы өтініш жасауға болады. Бұл ретте осы кезеңге дейін алимент алынбағаны анықталса, 3 жыл мерзім шегінде өткен кезеңге алимент өндіріліп алынуы мүмкін.
Алимент өндіріп алу үшін не істеу қажет?
Алимент өндіріп алу үшін тіркелу орны бойынша Орал қ. аудандық сотына талап арызбен жүгіну керек.
Талап арызбен қоса берілуі тиіс құжаттар:
- неке туралы куәлік көшірмесі;
- баланың туу туралы куәлігінің көшірмесі;
- баланы денсаулық жағдайы туралы анықтама (баланың тіркелу орны бойынша емханадан алынады);
- борышкердің еңбекақысы туралы анықтама;
- талапкердің жеке куәлігінің көшірмесі;
- мекенжай анықтамасы.
Қызмет көрсету мерзімі: 3 жұмыс күні.
Қызмет көрсетудің ақырғы нәтижесі: алимент өндіріп алу туралы сот бұйрығы.
Алимент өндіріп алу туралы сот бұйрығының көшірмесі табыс етілгені туралы хабарламамен борышкерге жіберіледі. Соңғысы хабарламаны алған күннен бастап он күн ішінде сот органына қарсылық жіберуге құқылы. Егер белгіленген мерзімде олай болмаса, судья өндіріп алушыға сот мөрімен расталған сот бұйрығын береді.
Осы сот бұйрығымен және алимент өндіріп алу туралы талап арызбен сізге Орал қ. Сот актілерін орындау департаментіне жүгіну қажет.
Сот орындаушысы құжаттар түскен сәттен бастап 3 тәулік ішінде атқару өндірісін қозғап, бұл туралы қаулы шығарады.
Қызмет көрсетудің нәтижесі: алимент өндіру жөніндегі атқару өндірісі қозғалады.
Білу маңызды!
Сіз алимент өндіріп алу үшін жеке сот орындаушысына жүгіне аласыз. Бұл ретте, заңнамадағы өзгерістерге сәйкес жеке сот орындаушыларына талапкерден алименттерді өндіріп алу бойынша қызмет көрсеткені үшін алдын ала аванс төлеуді талап етуге тыйым салынады. Алимент өндіріп алу әлеуметтік маңызы бар істер санатына жатқызылған және осындай іс жүргізу бойынша борышкерде өндіріп алуға болатын кірістер мен мүлік болмаған жағдайда, жеке сот орындаушысының қызметіне ақы төлеу республикалық бюджет қаражаты есебінен жүзеге асырылады.
Количество разводов в Казахстане не уменьшается, при этом страдают как супруги, так и дети. Развод влияет не только на психологическое, но и на материальное состояние. Как правило, в результате развода оно сильно ухудшается. И тогда приходится обращаться за алиментами, но не всегда вторая сторона желает платить, часто она делает все, чтобы избежать их уплаты. Что делать в таких случаях, куда обращаться за взысканием алиментов, читайте далее в нашей статье.
Алименты – содержание, которое одно лицо обязано предоставить другому лицу, имеющему право на его получение. Взыскание присужденных алиментов производится, прежде всего, из заработной платы или иных доходов плательщика.
В случае, если ваш (-а) супруг (-а) отказывается от добровольной уплаты алиментов на несовершеннолетнего ребенка (детей), вы имеете право на принудительное их взыскание. В соответствии со ст. 164 Кодекса Республики Казахстан «О браке (супружестве) и семье», с заявлением о взыскании алиментов можно обратиться независимо от срока, который прошел с момента когда на них возникло право, если алименты не выплачивались ранее по соглашению об уплате алиментов. При этом алименты за прошедший период могут требоваться не более чем за 3 предыдущих года, если будет установлено что до этого периода алименты не были получены.
Что необходимо для взыскания алиментов?
Для взыскания алиментов необходимо обратиться с исковым заявлением в районный суд г. Уральска по месту регистрации.
К исковому заявлению следует приложить документы:
- копия свидетельства о браке;
- копия свидетельства о рождении ребенка;
- справка о состоянии и здоровья ребенка (выданная поликлиникой по месту прикрепления ребенка);
- справка о заработной плате должника;
- копия удостоверения личности заявителя;
Срок оказания услуги: 3 рабочих дня.
Конечный результат оказания услуги: судебный приказ о взыскании алиментов.
Копия судебного приказа о взыскании алиментов направляется должнику с уведомлением о вручении. Последний имеет право в десятидневный срок со дня получения уведомления направить возражение в судебный орган. Если в установленный срок этого не происходит, судья выдает взыскателю судебный приказ, заверенный печатью суда.
С данным судебным приказом и с заявлением о взыскании алиментов вам следует обратиться в Департамент по исполнению судебных актов г. Уральска.
Судебный исполнитель не позднее 3 суток после поступления документа возбуждает исполнительное производство, о чем выносит постановление.
Результат оказания услуги: возбуждение исполнительного производства о взыскании алиментов.
Необходимо знать!
Вы имеете право обратиться к частному судебному исполнителю для взыскания алиментов. При этом, согласно изменениям в законодательстве, частным судоисполнителям запрещено требовать с истца предварительной авансовой оплаты за предоставление услуги по взысканию алиментов. Взыскание алиментов отнесено к социально значимой категории дел, и, в случае отсутствия у должника по таким производствам доходов и имущества, за счет которого возможно производить взыскание, оплата услуг частного судебного исполнителя будет осуществляться за счет средств республиканского бюджета.
Неке қиюды тіркеу жайында өтінішті беруге болады:
1. Еgov.kz порталында.
Бұл үшін:
- жұбайлардың екеуі де ЭЦҚ (электронды цифрлық қолтаңба) алады, өйткені некені тіркеу кезінде сіздің жұбайыңыз некенің тіркелуіне келісімін ЭЦҚ арқылы порталда растауы қажет;
- авторлану және өтініш беру;
- Банк картасының көмегімен 1 АЕК мөлшеріндегі мемлекеттік баж төлеу қажет. Алдымен сізге қызмет көрсететін банкке хабарласып, картаңыз интернет төлемдер жасауға жарай ма, жоқ па біліп алуға, қажет болған жағдайда бұл қызметті қосуға кеңес береміз.
Қызмет көрсету мерзімі: 1 жұмыс күні.
Қызмет көрсетудің аралық нәтижесі: АХАТ органдарында некені тіркеу күнін белгілеу туралы хабарлама алу
Некені тіркеу белгіленген күні сізге және сіздің болашақ жұбайыңызға некені мемлекеттік тіркеу үшін АХАТ органдарына бару қажет.
Қызмет көрсетудің ақырғы нәтижесі: АХАТ қызметкерінің ЭЦҚ-мен куәландырылған электрондық құжат нысанында электрондық өтінішті қабылдау және неке қиюды (ерлі-зайыпты болуды) мемлекеттік тіркеу күнін белгілеу туралы хабарлама немесе электрондық құжат нысанында мемлекеттік қызмет көрсетуден дәлелді бас тарту.
2. Болашақ ерлі-зайыптылардың бірінің тіркелу орны бойынша Орал қ. АХАТ бөлімінде.
Бұл үшін келесі құжаттарды тапсыру қажет:
- некеге тұру туралы өтініш;
- жеке басын куәландыратын құжаттар (сәйкестендіру үшін);
- 1 АЕК мөлшеріндегі мемлекеттік баждың төленгенін растайтын құжат.
Қызмет көрсетудің аралық нәтижесі: мемлекеттік қызметті алу үшін қызмет алушы қажетті құжаттарды тапсырған кезде тиісті құжаттардың қабылданғаны жайында қолхат беріледі.
Некені тіркеу белгіленген күні сізге және сіздің болашақ жұбайыңызға некені мемлекеттік тіркеу үшін АХАТ органдарына бару қажет.
Қызмет көрсетудің ақырғы нәтижесі: жеке басын куәландыратын құжатты көрсеткен кезде неке қиюды (ерлі-зайыптылықты) мемлекеттік тіркеу туралы куәлікті беру немесе қағаз жеткізгіште мемлекеттік қызмет көрсетуден дәлелді бас тарту.
Егер сіз бұрын некелескен болсаңыз
Егер сіз немесе сіздің жарыңыз бұрын некеде тұрған болса, ерлі-зайыптылардың біреуінің тіркелген орны бойынша Орал қ. АХАТ бөлімшесіне некені тіркеу туралы өтініш бере аласыз.
Бұл үшін келесі құжаттарды тапсыру қажет:
- ерлі-зайыптылардың екеуінің де жеке басын куәландыратын құжаттар;
- 1 АЕК мөлшеріндегі мемлекеттік баждың төленгенін растайтын құжат;
- алдыңғы некелер болған жағдайда деректерді тексеру үшін дәлелдейтін құжаттар (некені бұзу туралы куәлік) ұсынылады.
Қызмет көрсетудің аралық нәтижесі: мемлекеттік қызметті алу үшін қызмет алушы қажетті құжаттарды тапсырған кезде тиісті құжаттардың қабылданғаны жайында қолхат беріледі.
Некені тіркеу белгіленген күні сізге және сіздің болашақ жұбайыңызға некені мемлекеттік тіркеу үшін АХАТ органдарына бару қажет.
Қызмет көрсетудің ақырғы нәтижесі: жеке басын куәландыратын құжатты көрсеткен кезде неке қиюды (ерлі-зайыптылықты) мемлекеттік тіркеу туралы куәлікті беру немесе қағаз жеткізгіште мемлекеттік қызмет көрсетуден дәлелді бас тарту.
Егер болашақ ерлі-зайыптылардың бірінің жасы 18-ге толмаса
Қазақстан Республикасының заңнамасы бойынша, егер некеге тұруға ниеттенген тұлға 18-ге толмаса, онда неке тіркелмейді. Кәмелетке толмаған тұлғаның жүктілігі немесе бала туу сияқты ерекше жағдайларда неке жасы 16-ға дейін төмендетілуі мүмкін.
1. Тіркелу орны бойынша Орал қ. АХАТ бөліміне некені тіркеу жөнінде жүгінуге болады.
Бұл үшін келесі құжаттарды тапсыру қажет:
- некені тіркеу туралы өтініш;
- неке жасын төмендету туралы өтініш (белгіленген нысанда);
- өтініш берушілердің екеуінің де жеке басын растайтын куәліктері;
- 1 АЕК мөлшеріндегі мемлекеттік баждың төленгенін растайтын құжат;
- некеге құқық қабілеттілігі туралы анықтама;
- неке жасын төмендету қажеттілігін растайтын құжаттар: дәрігерлік- біліктілік комиссиясының жүктілік туралы анықтамасы немесе ортақ баланың туу туралы және әке болуын анықтау туралы куәліктердің көшірмесі (сәйкестендіру үшін түпнұсқа);
- некеге тұрмақшы кәмелетке толмаған тұлғаның (-лардың) заңды өкілдерінің (ата-ана, қамқоршы, қорғаншы) келісімі;
- заңды өкілдердің, яғни ата-ана немесе қамқоршылардың өкілеттігін растайтын құжаттар (ата-ана немесе қамқоршылардың тұлғасын куәландыратын құжаттар);
- алдыңғы некелері болған жағдайда деректерді тексеру үшін дәлелдейтін құжаттар (некені бұзу туралы куәлік немесе некені бұзу туралы анықтама) ұсынылады.
Қызмет көрсетудің аралық нәтижесі: мемлекеттік қызметті алу үшін қызмет алушы қажетті құжаттарды тапсырған кезде тиісті құжаттардың қабылданғаны жайында қолхат беріледі.
Некені тіркеу белгіленген күні сізге және сіздің болашақ жұбайыңызға некені мемлекеттік тіркеу үшін АХАТ органдарына бару қажет.
Қызмет көрсетудің ақырғы нәтижесі: жеке басын куәландыратын құжатты көрсеткен кезде неке қиюды (ерлі-зайыптылықты) мемлекеттік тіркеу туралы куәлікті беру немесе қағаз жеткізгіште мемлекеттік қызмет көрсетуден дәлелді бас тарту
Неке тіркелмейтін жағдайлар
- Некені тіркеу туралы өтініш берген тұлғалардың біреуін немесе екеуін мәжбүрлеу арқылы неке қиылмақ болса;
- Екі тұлға бір жынысты болса.
- Некеге отырмақшы тұлғалар жақын туыс болса (ата-ана, балалар, толықтай немесе жартылай ағайынды апалы-сіңлілер, аға-інілер, ата, әже, немерелер, қамқоршылар, асырап алынған балалар).
- Өтініш берушілердің біреуі некеде тұрса.
- Соттың заңды күшіне енген шешімі бойынша олардың біреуі болса да психикалық ауруы немесе ақыл-есі кемдігі салдарынан әрекетке қабілетсіз деп танылған болса (Қазақстан Республикасының «Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы» Кодексінің 11 бабына сәйкес)
Неке шартын тіркеу
Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес болашақ ерлі-зайыптылар отбасылық қатынастарды ғана емес, мүліктік қатынастарды да ресми тіркеуге құқылы, олардың шарттары жазбаша неке шартында (келісімшартында) айқындалуы тиіс. Неке шартын (келісімшартын) нотариус тіркейді.
Неке шартын (келісімшартын) тіркеу үшін келесі құжаттарды тапсыру қажет:
- ерлі-зайыптылардың екеуінің де жеке басын куәландыратын құжаттары;
- неке қию туралы куәлік (неке тіркелген болса);
- қолда бар жылжымайтын мүлікке құқық белгілейтін құжаттар.
Ескерту! Қазақстан Республикасының «Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы» Кодексінің 40 бабына сәйкес неке шартын неке қию мемлекеттік тіркелгенге дейін де, некеде тұрған кезеңдегі кез келген уақытта да жасауға болады.
Егер сіздің жарыңыз Қазақстан Республикасының азаматы (-шасы) болмаса
Қазақстан Республикасы аумағында неке қию
Қазақстан Республикасындағы шетелдiктер Қазақстан Республикасының азаматтарымен және басқа адамдармен некеге тұрып және оны бұза алады, Қазақстан Республикасының азаматтарымен бiрдей некелiк және отбасылық қатынастардағы құқықтарды пайдаланады және мiндеткерлiкте болады. Қазақстандық азамат және шетелдік арасында некені тіркеу, кейбір ерекшеліктерді ескере отырып, әділет органында жалпы ережелерге сай жасалады.
Тіркеу органына өтініш берген кезде жеке тұлғаларын куәландыратын келесі құжаттарды тапсыру қажет:
- Қазақстан Республикасы аумағында тұрақты тұратын шетелдік – шетелдіктің Қазақстан Республикасында тұруға ықтияр хаты;
- Қазақстан Республикасында уақытша тұратын шетелдік – Қазақстан Республикасында уақытша тұруға рұқсат беретін, Қазақстан Республикасының ішкі істер органы берген құжат;
- Қазақстан Республикасында тұрақты тұратын, азаматтығы жоқ тұлға – тұратын орны бойынша тіркеу жайында Қазақстан Республикасы ішкі істер органдарының белгісі бар азаматтығы жоқ тұлғаның куәлігі;
- Қазақстан Республикасында уақытша тұратын, азаматтығы жоқ тұлға - оның тұратын еліндегі құзыретті органы берген және Қазақстан Республикасының ішкі істер органында белгіленген тәртіп бойынша тіркелген жеке тұлғасын куәландыратын құжат;
- басқа ел аумағында тұрақты түрде тұратын шетелдік, азаматтығы жоқ тұлға жеке басын куәландыратын құжаттарды көрсетумен қатар олардың мәтiнiнiң нотариатта куәландырылған қазақ тiлiндегi немесе орыс тiлiндегi аудармасын ұсынады. Мұндай құжаттар мәтіні аудармасының дұрыстығын шетелдік азаматы болып табылатын елдің дипломатиялық өкілдігінде немесе консулдық мекемеде куәландыруға болады;
- шетел азаматының некеге отыруға рұқсаты.
Кейбір мемлекеттердің заңнамасы өз елінің азаматы мен шетелдік азаматтар арасындағы некені тек қана некеге тұрған мемлекеттің құзыретті органының рұқсаты болған кезде ғана заңды деп таниды. Осыған байланысты, өтінішті қабылдаған кезде, тіркейтін орган болашақ ерлі-зайыптылардан осындай рұқсаттың қажеттігін анықтайды.
Қазақстан Республикасының «Неке және отбасы» Кодексінің 228 б. 2т. бойынша, шет мемлекеттің заңнамасына сәйкес құзыретті органнан некеге отыруға (ерлі-зайыпты болуға) рұқсат алу талап етілсе, шетелдік мұндай рұқсатты некеге отыру (ерлі-зайыпты болу) туралы өтініш берумен бір мезгілде ұсынуы тиіс. Мұндай рұқсат болмаған кезде тіркеуші орган өтінішті қабылдау кезiнде некеге отырушыларға (ерлі-зайыпты болушыларға) және бірінші кезекте Қазақстан Республикасының азаматына (азаматшасына), олардың некесi (ерлі-зайыптылығы) ол некеге отыратын (ерлі-зайыпты болатын) адам азаматы болып табылатын елде жарамсыз болып танылуы мүмкiн екендiгiн түсiндiруі тиіс. Егер мұндай түсiндiрулерге қарамастан, өтініш берушiлер неке қиюды (ерлі-зайыпты болуды) мемлекеттік тiркеуді талап етіп сұраса, бұл неке (ерлі-зайыптылық) тiркеледi.
Қазақстан Республикасынан тыс жерлерде қиылған некені (ерлі-зайыптылықты) тану
Қазақстан Республикасының азаматы (-шасы) шетел азаматымен Қазақстан Республикасы аумағынан тыс, шетел құзыретті органдарында сол мемлекет заңнамасы бойынша некелесе алады. Заңнамаға сәйкес, Қазақстан Республикасынан тыс жерлерде Қазақстан Республикасы азаматтарының арасында және Қазақстан Республикасының азаматтары мен шетелдіктердің немесе азаматтығы жоқ адамдардың арасында қиылған неке (ерлі-зайыптылық), ол аумағында неке қиылған мемлекеттің заңнамасын сақтай отырып жасалса, Қазақстан Республикасында жарамды деп танылады. Некені қайта тіркеу немесе қалайда болса некенің заңдылығын дәлелдеу қажеттігі жоқ. Апостилденген және тиісті тілге аударылған неке куәлігі жеткілікті дәлел болып табылады.
Некеге құқық қабілеттілігі туралы анықтама
Некеге құқық қабілеттілігі туралы анықтама Қазақстан Республикасынан тыс жерлерде неке қиюды (ерлі-зайыпты болуды) мемлекеттік тіркеу үшін Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын немесе бұрын тұрған азаматтарға беріледі.
Егер адам Қазақстан Республикасынан тыс жерге кеткенге дейін бір әкімшілік-аумақтық бірлікте тұрақты тұрған болса, неке қиюды (ерлі-зайыпты болуды) мемлекеттік тіркеу туралы акт жазбасының бар екендігін тексеру он алты жастан бастап жүргізіледі, өзге жағдайда анықтама осы аумақта тұрған кезден бастап беріледі.
Некеге құқық қабілеттілігі туралы анықтаманы алу үшін некені (ерлі-зайыптылықты) бұзу туралы куәлiкті немесе егер өтініш беруші некеде тұрса (ерлі-зайыпты болса), жұбайының қайтыс болуы туралы куәлiкті қоса ұсынады.
Ескерту! Қазақстан Республикасы аумағында 2008 жылдан кейін тіркелген акт жазбалары негізінде берілген куәліктер ұсынылмайды.
Құжаттарды қабылдаған сәтте «Азаматтарға арналған үкімет» МК қызметкері көшірмелерді түпнұсқамен салыстырып, соңғысын қызмет алушыға қайтарады.
Қайталама куәлік тиісті акт жазбасы жасалған тұлғаның өзіне, сонымен қатар, осы тұлғаның (сенім білдіруші) атынан өкілдік ету үшін жазбаша уәкілеттік берілген (нотариат куәландырған сенімхат) тұлғаға беріледі.
Өз құзыреті шегінде және белгіленген нысан бойынша шет мемлекеттің елтаңбалы мөрімен бекітілген шет мемлекеттің құзіретті мекемесі немесе арнайы соған уәкілетті тұлғамен куәландырылған немесе берілген құжаттар тек арнайы куәландыру рәсімінен өткеннен кейін ғана қабылданады (заңдастыру немесе апостиль қою).
Неке қию туралы куәлік жоғалған жағдайда
Сіз қайтадан шығарылған куәлікті немесе неке қиюды тіркеу туралы анықтаманы ала аласыз:
1. Еgov.kz порталы арқылы.
Бұл үшін:
- ерлі-зайыптылардың екеуіне де электрондық цифрлық қолтаңба (ЭЦҚ) алу;
- авторлану және өтініш беру;
- банк картасы арқылы мемлекеттік баж төлеу. Алдымен сізге қызмет көрсететін банкке хабарласып, картаңыз интернет төлемдер жасауға жарай ма, жоқ па біліп алуға, қажет болған жағдайда бұл қызметті қосуға кеңес береміз.
Қызмет көрсету мерзімі: 1 жұмыс күні.
Қызмет көрсетудің аралық нәтижесі: өтінімнің қабылдануы және мемлекеттік қызмет нәтижесін алу тәртібі туралы ақпарат ұсынылады.
Қызмет көрсетудің ақырғы нәтижесі: қызмет көрсететін өкілетті тұлғаның ЭЦҚ-сымен куәландырылған электрондық құжат нысанында электрондық өтінішті қабылдау туралы хабарлама немесе электрондық құжат нысанында мемлекеттік қызмет көрсетуден дәлелді бас тарту.
Электронды түрде өтінім беру үшін egov.kz сайтына кіріңіз.
Білу маңызды!
Қайталама куәлікті немесе азаматтық хал актілерін тіркеу туралы анықтаманы шетелден сұратып алу жағдайында қызмет көрсетушіге жүгіну қажет.
Мемлекеттік баж сомасының мөлшері:
- азаматтық хал актілерін тіркеу туралы куәлікті қайта беру үшін - 1 АЕК;
- Қазақстан Республикасының азаматтарына азаматтық хал актілерін тіркеу туралы анықтаманы беру үшін - 0,3 АЕК;
- ТМД елдерінен азаматтық хал актілерін тіркеу туралы куәліктерді сұратып алу үшін - 0,5 АЕК;
- ТМД елдерінен басқа шетел мемлекеттерден азаматтық хал актілерін тіркеу куәліктерін сұратып алу үшін - 1 АЕК.
2. Болашақ ерлі-зайыптылардың бірінің тіркелу орны бойынша Орал қ. АХАТ бөлімінде
Бұл үшін келесі құжаттарды тапсыру қажет:
- мемлекеттік қызметті алушыға қажетті құжат түріне байланысты нысан бойынша туу, неке қию, некені бұзу, әкелікті анықтау, бала асырап алу, тегін, атын, әкесінің атын өзгерту, қайтыс болу туралы қайталама куәлікті (анықтама) және некеге құқық қабілеттілігі туралы анықтама беру туралы өтініш;
- жеке басын куәландыратын құжат (сәйкестендіру үшін);
- мемлекеттік баждың төленгенін растайтын құжат немесе ЭҮТШ арқылы төлемді қоспағанда, салық жеңілдіктерін беруге негіз болып табылатын құжаттың көшірмесі
- қызметті алушының өкілі жүгінген жағдайда нотариат куәландырған сенімхат.
Подать заявление на регистрацию брака можно:
1. На портале egov.kz.
Для этого необходимо:
- получить ЭЦП (электронную цифровую подпись) для обоих супругов, т.к. при проведении регистрации брака ваша вторая половина должна подтвердить согласие на регистрацию брака на портале посредством ЭЦП;
- авторизоваться и подать заявление;
- оплатить госпошлину в размере 1 МРП с помощью банковской карты. Советуем вам предварительно обратиться в обслуживающий вас банк и узнать, поддерживает ли ваша карта интернет-платежи, и, в случае необходимости, подключить данную услугу.
Срок оказания услуги: 1 рабочий день.
Промежуточный результат оказания услуги: получение уведомления о назначении даты регистрации брака в органах РАГС.
В день, назначенный для регистрации брака, вам и вашей второй половине необходимо обратиться в органы РАГС для проведения государственной регистрации брака.
Конечный результат оказания услуги: уведомление о приеме электронного заявления и назначении даты государственной регистрации заключения брака (супружества) в форме электронного документа, удостоверенного ЭЦП сотрудника органа РАГС, либо мотивированный ответ об отказе в оказании государственной услуги в форме электронного документа.
Для подачи заявки в электронном формате перейдите на сайт egov.kz.
2. В отделении РАГС г. Уральск по месту регистрации одного из будущих супругов.
Для этого необходимо предоставить следующие документы:
- заявление о вступлении в брак;
- документы, удостоверяющие личность обоих супругов (для идентификации);
- документ, подтверждающий уплату госпошлины в размере 1 МРП.
Промежуточный результат оказания услуги: при приеме необходимых документов для получения государственной услуги услугополучателю выдается отрывной талон о приеме соответствующих документов.
В день, назначенный для регистрации брака, вам и вашей второй половине необходимо подойти в органы РАГС для проведения государственной регистрации брака.
Конечный результат оказания услуги: получение свидетельства о государственной регистрации заключения брака либо мотивированный ответ об отказе в оказании государственной услуги на бумажном носителе при предъявлении документа, удостоверяющего личность.
Если ранее вы состояли в браке
Если заключаемый брак для вас или вашей второй половины не является первым, вы можете подать заявление на регистрацию брака в отделении РАГС г. Уральск по месту регистрации одного из будущих супругов.
Для этого необходимо предоставить следующие документы:
- документы, удостоверяющие личности обоих супругов;
- документ, подтверждающий уплату госпошлины в размере 1 МРП;
- при наличии предшествующих браков предоставляются подтверждающие документы для проверки данных (свидетельство о расторжении брака).
Промежуточный результат оказания услуги: при приеме необходимых документов для получения государственной услуги услугополучателю выдается отрывной талон о приеме соответствующих документов.
В день, назначенный для регистрации брака, вам и вашей второй половине необходимо подойти в органы РАГС для проведения государственной регистрации брака.
Конечный результат оказания услуги: получение свидетельства о государственной регистрации заключения брака либо мотивированный ответ об отказе в оказании государственной услуги на бумажном носителе при предъявлении документа, удостоверяющего личность.
Если возраст одного из супругов не достиг 18 лет
Согласно законодательству Республики Казахстан, если лицо, пожелавшее вступить в брак, не достигло 18 лет, брак не может быть зарегистрирован. В исключительных случаях брачный возраст может быть снижен до 16 лет – при наличии беременности у несовершеннолетнего лица или рождении ребенка.
Подать заявление на регистрацию брака можно:
1. В РАГС г. Уральск по месту регистрации.
Для этого необходимо предоставить следующие документы:
- заявление на регистрацию брака;
- заявление о снижении брачного (супружеского) возраста (в установленной форме);
- документы, удостоверяющие личность обоих заявителей;
- документ, подтверждающий уплату госпошлины в размере 1 МРП;
- справка о брачной правоспособности;
- документы, подтверждающие необходимость снижения брачного возраста: справка врачебно-квалификационной комиссии о беременности или копии свидетельств о рождении и об установлении отцовства общего ребенка (оригинал для идентификации);
- согласие законных представителей (родителей, опекунов, попечителей) несовершеннолетних (-его) лиц (-а), вступающих (-его) в брак;
- документы, подтверждающие полномочия законных представителей – родителей или опекунов (документы, удостоверяющие личность, родителей или опекунов);
- при наличие предшествующих браков предоставляются подтверждающие документы для проверки данных (свидетельство о расторжении брака или справка о расторжении брака).
Промежуточный результат оказания услуги: при приеме необходимых документов для получения государственной услуги услугополучателю выдается отрывной талон о приеме соответствующих документов.
В день, назначенный для регистрации брака, вам и вашей второй половине необходимо подойти в органы РАГС для проведения государственной регистрации брака.
Конечный результат оказания услуги: получение свидетельства о государственной регистрации заключения брака (супружества) либо мотивированный ответ об отказе в оказании государственной услуги на бумажном носителе при предъявлении документа, удостоверяющего личность.
Условия, при которых брак не может быть зарегистрирован
- Если брак заключается по принуждению одного или обоих лиц, подавших заявление о регистрации брака.
- Если оба лица одного пола.
- Если желающие вступить в брак являются близкими родственниками (родители, дети, полнородные и неполнородные сестры, братья, дедушка, бабушка, внуки, опекуны, усыновленные и удочеренные дети).
- Если один из заявителей состоит в браке.
- Между лицами, хотя бы одно из которых признано недееспособным вследствие психического заболевания или слабоумия по решению суда, вступившему в законную силу (в соответствии со ст. 11 Кодекса Республики Казахстан «О браке (супружестве) и семье»).
Регистрация брачного договора
Согласно законодательству Республики Казахстан, будущие супруги имеют право официально зарегистрировать не только семейные, но и имущественные отношения, условия которых должен отражать письменный брачный договор (контракт). Регистрацию брачного договора (контракта) производит нотариус.
Для регистрации брачного договора (контракта) вам необходимо предоставить следующие документы:
- документы, удостоверяющие личность обоих супругов;
- свидетельство о браке (если он уже зарегистрирован);
- правоустанавливающие документы на имеющуюся недвижимость.
Примечание: согласно ст. 41 Кодекса Республики Казахстан «О браке (супружестве) и семье», брачный договор можно заключить как во время брака, так и до вступления в него.
Если ваша половинка не является гражданином (-кой) Республики Казахстан
Заключение брака на территории Республики Казахстан
Иностранцы, проживающие в Республике Казахстан, могут заключать и расторгать браки с гражданами Республики Казахстан и другими лицами, пользуются правами и несут обязанности в брачных и семейных отношениях наравне с гражданами Республики Казахстан. Регистрация брака между гражданином Республики Казахстан и иностранцем производится по общим правилам в органе юстиции с учетом некоторых особенностей.
При подаче заявления в регистрирующий орган должны быть предъявлены следующие документы, удостоверяющие личность:
- иностранец, постоянно проживающий в Республике Казахстан, - вид на жительство иностранца в Республике Казахстан;
- иностранец, временно пребывающий в Республике Казахстан, - документ, выданный органом внутренних дел Республики Казахстан, разрешающий временное проживание в Республике Казахстан;
- лицо без гражданства, постоянно проживающее в Республике Казахстан, - удостоверение лица без гражданства с отметкой органов внутренних дел Республики Казахстан о регистрации по месту жительства;
- лицо без гражданства, временно пребывающее в Республике Казахстан, - документ, удостоверяющий его личность, выданный компетентными органами страны его проживания и зарегистрированный в установленном порядке в органах внутренних дел Республики Казахстан;
- иностранец, лицо без гражданства, постоянно проживающие на территории другого государства, наряду с предъявлением документов, удостоверяющих личность, должны представить нотариально засвидетельствованный перевод текста данных документов на казахском или русском языках. Верность перевода текста таких документов может быть засвидетельствована в дипломатическом представительстве или консульском учреждении, гражданином которого является иностранец;
- разрешение на вступление в брак иностранного гражданина.
Законодательство некоторых государств признает действительными браки граждан своих государств с иностранными гражданами только тогда, когда лица, вступающие в брак, получили на это разрешение компетентного органа данного государства. В связи с этим регистрирующий орган при приеме заявления выясняет у будущих супругов, требуется ли получение такого разрешения.
Согласно п. 2 ст. 228 Кодекса Республики Казахстан «О браке (супружестве) и семье», если разрешение компетентного органа на брак (супружество) требуется в соответствии с законодательством иностранного государства, то иностранец должен представить такое разрешение одновременно с подачей заявления о вступлении в брак. При отсутствии такого разрешения регистрирующий орган при приеме заявления должен разъяснить вступающим в брак и в первую очередь гражданину (гражданке) Республики Казахстан, что их брак может быть признан недействительным в стране, гражданином которой является лицо, с которым он вступает в брак. Если, несмотря на такие разъяснения, заявители настаивают на государственной регистрации заключения брака, этот брак должен быть зарегистрирован.
Признание браков, заключенных за пределами территории Республики Казахстан
Гражданин Республики Казахстан может заключить брак с иностранцем за пределами Республики Казахстан в компетентных органах иностранного государства согласно законодательству этого государства. В соответствии с законодательством, брак между гражданами Республики Казахстан и иностранцами или лицами без гражданства, заключенный за пределами республики с соблюдением законодательства государства, на территории которого он заключен, признается действительным в Республике Казахстан. Необходимости перерегистрировать или каким-либо образом подтверждать на территории другого государства брак, заключенный в Казахстане, не имеется. Достаточным подтверждением будет являться свидетельство о заключении брака с апостилем и переводом на соответствующий язык.
Справка о брачной правоспособности
Справка о брачной правоспособности по форме выдается гражданам, постоянно проживающим либо ранее проживавшим на территории Республики Казахстан, для государственной регистрации заключения брака за пределами Республики Казахстан.
Проверка наличия актовой записи о государственной регистрации заключения брака производится с шестнадцатилетнего возраста, если лицо до выезда за пределы Республики Казахстан постоянно проживало в одной административно-территориальной единице, в ином случае справка выдается с момента проживания на данной территории.
Для получения справки о брачной правоспособности дополнительно прилагаются копии свидетельства о расторжении брака или свидетельства о смерти супруга (супруги), если услугополучатель состоял в браке.
Примечание: свидетельства, выданные на основании актовых записей, зарегистрированных после 2008 года на территории Республики Казахстан, не прилагаются.
При приеме документов работник ГК «Правительство для граждан» сверяет копии документов, после чего возвращает оригиналы услугополучателю.
Повторное свидетельство выдается лицам, в отношении которых составлена соответствующая актовая запись, а также лицу, письменно (нотариально удостоверенная доверенность) уполномоченному для представительства от имени этого лица (доверителя).
Документы, которые выданы или засвидетельствованы компетентным учреждением иностранного государства либо специально на то уполномоченным лицом в пределах его компетенции, скрепленные гербовой печатью иностранного государства, принимаются только после прохождения процедуры специального удостоверения (легализации либо апостилирования).
В случае утери свидетельства о браке
Вы можете получить повторное свидетельство или справку о регистрации заключения брака:
1. На портале egov.kz.
Для этого необходимо:
- получить ЭЦП (электронную цифровую подпись) для обоих супругов;
- авторизоваться и подать заявление;
- оплатить госпошлину с помощью банковской карты. Советуем вам предварительно обратиться в обслуживающий вас банк и узнать, поддерживает ли ваша карта интернет-платежи, и, в случае необходимости, подключить данную услугу.
Срок оказания услуги: 1 рабочий день.
Промежуточный результат оказания услуги: отображение статуса о принятии запроса и о порядке получения результата оказания государственной услуги.
Конечный результат оказания услуги: уведомление о приеме электронного заявления в форме электронного документа, удостоверенного ЭЦП уполномоченного лица услугодателя, либо мотивированный ответ об отказе в оказании государственной услуги в форме электронного документа.
Для подачи заявки в электронном формате перейдите на сайт egov.kz.
Важно знать!
При истребовании повторных свидетельств или справок о регистрации актов гражданского состояния из-за рубежа необходимо обращаться к услугодателю.
Сумма государственной пошлины взимается в следующих размерах:
- за выдачу повторных свидетельств о регистрации актов гражданского состояния – 1 МРП;
- за выдачу справок о регистрации актов гражданского состояния гражданам Республики Казахстан – 0,3 МРП;
- за истребование свидетельств о регистрации актов гражданского состояния из стран СНГ – 0,5 МРП;
- за истребование свидетельств о регистрации актов гражданского состояния из иностранных государств, за исключением стран СНГ – 1 МРП.
2. В отделении РАГС г. Уральск по месту регистрации одного из будущих супругов.
Для этого необходимо предоставить следующие документы:
- заявление о выдаче повторного свидетельства (справки) о рождении, заключении брака, расторжении брака, установлении отцовства (материнства), усыновлении (удочерении), перемене фамилии, имени, отчества, смерти и справки о брачной правоспособности по форме, исходя из вида документа, который необходимо получить услугополучателю;
- документ, удостоверяющий личность (для идентификации);
- документ, подтверждающий уплату в бюджет государственной пошлины, или копия документа, являющегося основанием для предоставления налоговых льгот, за исключением оплаты через ПШЭП;
- нотариально удостоверенная доверенность, в случае обращения представителя услугополучателя.
Азаматтық хал актілерін мемлекеттік тіркеу туралы куәлікті қайтадан алу үшін АХАТ органдарына жүгінуге тура келетін жағдайлар өмірде жиі кездеседі. Алайда, азаматтық жазбалардың нұсқалары толық немесе ішінара жоғалуы себепті сақталмаса немесе азаматтық хал актісінің жазбасы шетелде жасалып, тиісті куәлікті немесе жазбаның үзінді көшірмесін алу мүмкін емес болса, не істеу керек?
Қажетті құжаттар
Бұл үшін тіркеу орны бойынша Орал қ. АХАТ бөліміне жүгініп келесі құжаттарды тапсыру қажет:
- мемлекеттік көрсетілетін қызмет стандартына 1-қосымшаға сәйкес акті жазбасын қалпына келтіру туралы өтініш (одан әрі - өтініш);
- жеке басты куәландыратын құжат (сәйкестендіру үшін);
- азаматтық хал актілерін тіркеу кітаптарында акті жазбасының жоқтығы туралы, жоғалтылған жазба болған жер бойынша облыстық (қалалық) азаматтық хал актілерін жазу мұрағатының анықтамасы;
- қызмет алушы және оның жақын туыстары (ата-анасы, балалары, аға-інілері мен апа-сіңлілері) туралы мәліметтер егжей-тегжейлі жазылған өмірбаян;
- еңбек кітапшасының көшірмесі немесе ҚР Еңбек кодексіне сәйкес еңбек қызметін дәлелдейтін басқа құжат, қызмет алушы студент болса – туған күні мен жері көрсетілетін оқу орнынан анықтама (бар болса);
- қызмет алушы әскери міндетті болса, әскери билет көшірмесі (бар болса);
- қызмет алушының 3х4 см өлшеміндегі екі фотосуреті;
- мемлекеттік баждың бюджетке төленуін дәлелдейтін құжат немесе салық жеңілдіктерінің берілуі үшін негіздеме болып табылатын құжаттың көшірмесі;
- некелескен болса, неке қию туралы куәліктің көшірмесі;
- балалары бар болса, балаларының туу туралы куәліктерінің көшірмесі;
- ата-анасының жеке басын куәландыратын құжат (тұлғаны сәйкестендіру үшін) немесе олардың қайтыс болғаны туралы куәлік;
- ата-анасының неке қию туралы куәлігінің көшірмесі (бар болса);
- қызмет алушының өкілі жүгінген жағдайда - нотариалды куәландырылған сенімхат;
- қызмет алушы зейнеткер болса, зейнеткерлік куәліктің көшірмесі.
Заңды күшіне енген сот шешімі негізінде мемлекеттік қызмет көрсету кезінде қызмет алушы мыналарды ұсынады:
- сот шешімі негізінде акт жазбасын қалпына келтіру туралы өтініш;
- қызмет алушының жеке куәлігі (жеке басын сәйкестендіру үшін).
- мемлекеттік тіркеу орны мен уақыты көрсетілген акт жазбасын қалпына келтіру туралы соттың заңды күшіне енген шешімі.
Білу маңызды!
Оралмандар Қазақстан Республикасына заңды көшіп келгені туралы және олардың Қазақстан Республикасының азаматтығын алу туралы өтінішхаттары туралы ішкі істер органдары берген құжаттарды қосымша тапсырады. Азаматтық хал актілерінің жазбаларын қалпына келтіру үшін қызмет алушы азаматтық хал актілерінің жазбаларын қалпына келтіруге қажетті мәліметтерді растайтын құжаттарды (жұмыс немесе оқу орнынан анықтама, білімі туралы құжаттар, мемлекеттік мұрағаттардың анықтамалары) ұсынады.
Қызмет құнын төлеу
Қызмет құны: 0,5 АЕК
Орталықта мемлекеттік баж банк мекемелері арқылы төленеді. Олар, төлем мөлшері мен төленген күнін растайтын төлем құжатын береді.
Мемлекеттік баж мөлшері мен төленген күнін растайтын төлем құжатын беретін банк мекемелері арқылы төленеді. Алдымен сізге қызмет көрсететін банкке хабарласып, картаңыз интернет төлемдер жасауға жарай ма, жоқ па біліп алуға, қажет болған жағдайда бұл қызметті қосуға кеңес береміз.
Растайтын құжаттарды көрсеткен жағдайда азаматтық хал актілерін тіркеу кезінде мемлекеттік бажды төлеуден босатылады:
- Ұлы Отан соғысына қатысушылар және оларға теңестiрiлген тұлғалар, Ұлы Отан соғысы жылдары тылдағы жанқиярлық еңбегі мен мінсіз әскери қызметі үшін бұрынғы КСР Одағының ордендерімен және медальдарымен марапатталған адамдар, 1941 жылғы 22 маусым мен 1945 жылғы 9 мамыр аралығында кемінде 6 ай жұмыс істеген (қызмет еткен) және Ұлы Отан соғысы жылдары тылдағы жанқиярлық еңбегі мен мінсіз әскери қызметі үшін бұрынғы КСР Одағының ордендерімен және медальдарымен марапатталмаған адамдар, мүгедектер, сондай-ақ бала жастан мүгедектің ата-анасының бірі, қорғаншылар (қамқоршылар), мемлекеттiк ұйымдар - туу туралы куәлiкті тiркегенi және қайтадан бергенi үшін;
- жеке тұлғалар - азаматтық хал актiлерiн тiркеу кезiнде жiберiлген қателерге байланысты туу, қайтыс болу туралы, әкесін анықтау, ұл бала асырап алу (қыз бала асырап алу) туралы актiлер жазбалары қалпына келтірілген кезде өздеріне куәлiктер берілгенi үшiн.
Қызмет көрсету мерзімі: 1 жұмыс күні.
Қызмет көрсетудің аралық нәтижесі: өтініштің нөмірі мен қабылданған күні, сұратылған мемлекеттік қызмет түрі, қоса берілген құжаттардың саны мен атаулары, құжаттарды беру күні (уақыты) мен орны, құжаттарды рәсімдеуге өтініш қабылдаған «Азаматтарға арналған үкімет» МК қызметкерінің тегі, аты, әкесінің аты, қызмет алушының тегі, аты, әкесінің аты (бар болса), уәкілетті өкілдің тегі, аты, әкесінің аты және олардың байланыс телефондары көрсетілген қолхат беріледі.
Қызмет көрсетудің ақырғы нәтижесі: құжаттар «Азаматтарға арналған үкімет» МК-да қолхат негізінде, қызмет алушының (немесе оның нотариалды куәландырылған сенімхат бойынша өкілінің) жеке куәлігі көрсетілген жағдайда беріледі.
В жизни нередко бывают ситуации, когда приходится обращаться в органы РАГС для получения повторного свидетельства о государственной регистрации акта гражданского состояния. Но как быть в случае, когда экземпляры актовой записи не сохранились из-за полной или частичной утраты регистров гражданского состояния, или запись акта гражданского состояния была составлена за рубежом, и получение соответствующего свидетельства или выписки из записи является невозможным
Необходимые документы
Для этого необходимо обратиться в отделение РАГС (регистрации актов гражданского состояния) г. Уральск по месту регистрации и предоставить следующие документы:
- заявление о восстановлении актовой записи по форме согласно приложению 1 к стандарту государственной услуги;
- документ, удостоверяющий личность (для идентификации);
- справка областного (городского) архива записи актов гражданского состояния по месту, где находилась утраченная запись, об отсутствии записи акта в книгах регистрации актов гражданского состояния;
- автобиография с подробным указанием данных услугополучателя и его близких родственников (родителей, детей, братьев и сестер);
- копия трудовой книжки либо другой документ, согласно Трудовому Кодексу Республики Казахстан, подтверждающий трудовую деятельность, если услугополучатель является студентом – справка с места учебы с указанием даты и места рождения (при наличии);
- копия военного билета, если услугополучатель является военнообязанным (при наличии);
- две фотографии услугополучателя размером 3х4 см;
- документ, подтверждающий уплату в бюджет государственной пошлины, или копия документа, являющегося основанием для предоставления налоговых льгот;
- копия свидетельства о заключении брака (супружества), если состоит в браке (супружестве);
- копии свидетельств о рождении детей при их наличии;
- документ, удостоверящий личность родителей (для идентификации личности), либо свидетельства о смерти родителей;
- копия свидетельства о заключении брака родителей (при наличии);
- нотариально удостоверенная доверенность, в случае обращения представителя услугополучателя;
- копия пенсионного удостоверения, если услугополучатель является пенсионером.
При оказании государственной услуги на основании решения суда, вступившего в законную силу, услугополучателем предоставляется:
- заявление о восстановлении актовой записи на основании решения суда;
- удостоверение личности услугополучателя (для идентификации личности);
- решение суда о восстановлении актовой записи, вступившее в законную силу, с указанием места и времени государственной регистрации.
Важно знать!
Оралманами дополнительно представляются документы, выданные органами внутренних дел, о законном въезде в Республику Казахстан и их ходатайстве о предоставлении гражданства Республики Казахстан. Для восстановления записей актов гражданского состояния услугополучатель предъявляет документы, подтверждающие сведения, необходимые для восстановления записей актов гражданского состояния (справка с места работы либо учебы, документы об образовании, справки государственных архивов).
Оплата услуги
Стоимость услуги: 0,5 МРП.
В центре государственная пошлина оплачивается через банковские учреждения, которыми выдается платежный документ, подтверждающий размер и дату оплаты.
Оплатить госпошлину можно и с помощью банковской карты. Советуем вам предварительно обратиться в обслуживающий вас банк и узнать, поддерживает ли ваша карта интернет-платежи, и, в случае необходимости, подключить данную услугу.
От уплаты государственной пошлины при регистрации актов гражданского состояния освобождаются при предъявлении подтверждающих документов:
- участники Великой Отечественной войны и приравненные к ним лица, лица, награжденные орденами и медалями бывшего Союза ССР за самоотверженный труд и безупречную воинскую службу в тылу в годы Великой Отечественной войны, лица, проработавшие (прослужившие) не менее 6 месяцев с 22 июня 1941 года по 9 мая 1945 года и не награжденные орденами и медалями бывшего Союза ССР за самоотверженный труд и безупречную воинскую службу в тылу в годы Великой Отечественной войны, инвалиды, а также один из родителей инвалида с детства, опекуны (попечители), государственные организации – за регистрацию и выдачу повторных свидетельств о рождении;
- физические лица – за выдачу им свидетельств при восстановлении записей актов о рождении, смерти, об установлении отцовства, усыновлении (удочерении), в связи с ошибками, допущенными при регистрации актов гражданского состояния.
Срок оказания услуги: 7 рабочих дней.
Промежуточный результат оказания услуги: выдача расписки с указанием номера и даты приема запроса, вида запрашиваемой государственной услуги, количества и названия прилагаемых документов, даты (времени) и места выдачи документов, фамилии, имени, отчества работника ГК «Правительство для граждан», принявшего заявление на оформление документов, фамилии, имени, отчества (при его наличии) услугополучателя, фамилии, имени, отчества (при его наличии) уполномоченного представителя и их контактных телефонов.
Конечный результат оказания услуги: выдача документов осуществляется в ГК «Правительство для граждан» на основании расписки, при предъявлении удостоверения личности услугополучателя (либо его представителя по нотариально заверенной доверенности).
Біздің заманауи дамыған қоғамда тұратынымызға қарамастан, отбасылардағы тұрмыстық зорлық-зомбылық жағдайлары өте жиі кездеседі. Көбінесе адамдар бұл туралы ашық айтпайды – онысы бекер. Қазақстан Республикасының Конституциясында адамның қадір-қасиетіне қол сұғылмайды, әркімнің ар-намысы мен абыройлы атының қорғалуына құқығы бар деп анық жазылған.
Тұрмыстық зорлық-зомбылық үшін кінәлі тұлғалар Қазақстан Республикасы «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы» кодексінің 73 бабы бойынша жауапкершілікке тартылуы мүмкін, ал олардың әрекеттерінде қылмыстық құқық бұзушылық құрамы бар болған жағдайда, олар Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 109 (ұрып-соғу), 110 (қинау), 131 (қорлау) баптары бойынша қылмыстық жауапкершілікке тартылады.
Тұрмыстық зорлық-зомбылықтан қорғау жөніндегі бөлімшелер қызметінің құқықтық негізін БҰҰ Бас Ассамблеясы қабылдаған Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясы мен Әйелдерге қатысты кемсітудің барлық нысандарын жою туралы конвенци, Қазақстан Республикасының Конституциясы, Қазақстан Республикасының Қылмыстық Кодексі, Қазақстан Республикасының «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы» кодексі, Қазақстан Республикасының «Тұрмыстық зорлық-зомбылық профилактикасы туралы» Заңы, Қазақстан Республикасының «Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы» кодексі, Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасының Ішкі Істер органдары туралы» Заңы және басқа нормативтік құқықтық актілер құрайды.
Зорлық-зомбылық түрлері
Қазақстан Республикасының «Тұрмыстық зорлық-зомбылық профилактикасы туралы» Заңының 4 бабына сәйкес, тұрмыстық зорлық-зомбылық тек күш көрсету немесе психологиялық қана емес, сексуалдық және (немесе) экономикалық зорлық-зомбылық түрінде болуы мүмкін.
- Күш көрсету зорлық-зомбылығы - дене күшін қолданып, денені ауыртып денсаулыққа қасақана зиян келтіру.
- Психологиялық зорлық-зомбылық - адамның психикасына қасақана әсер ету, оны қорқыту, қорлау, бопсалау немесе құқық бұзушылықтарды е өмірге, денсаулыққа қауіп төндіретін, сондай-ақ психикалық, дене және жеке басы дамуының бұзылуына әкелетін әрекеттерді жасауға мәжбүрлеу (еріксіз көндіру) арқылы ар-намысы мен абыройын кемсіту.
- Сексуалдық зорлық-зомбылық - адамның жыныстың тиіспеушілігіне немесе жыныстық еркіндігіне қауіп төндіретін құқыққа қарсы қасақана іс-әрекет, сондай-ақ кәмелетке толмағандарға қатысты сексуалдық сипаттағы іс-әрекеттер.
- Экономикалық зорлық-зомбылық - адамды заңмен көзделген құқығы бар тұрғын үйінен, тамағынан, киімінен, мүлкінен, қаражатынан қасақана айыру.
Қазақстан Республикасының «Әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы» Кодексінің 73 бабына сәйкес, отбасы-тұрмыстық қатынастар аясындағы құқыққа қарсы әрекеттер қатарана былапыт сөйлеу, қорлап тиiсу, кемсiту, үй тұрмысындағы заттарды бүлдiру және олардың тыныштығын бұзатын, жеке тұрғын үйде, пәтерде немесе өзге тұрғынжайда жасалған басқа да әрекеттер жатады.
Не істеу керек?
Егер сіз тұрмыстық зорлық-зомбылыққа ұшырасаңыз, бұл туралы үндемей қоймаңыз. Тұрмыстық зорлық-зомбылық жағдайында оның құрбандары немесе куәгерлері ішкі істер органдарына арызбен жүгінуі қажет. Жәрленушілерді тұрмыстық зорлық-зомбылықтан қорғау үшін ішкі істер органдарының тұрмыстық зорлық-зомбылықтың жеке профилактикасы шараларын қолдану, сондай-ақ оларды Мамандандырылған дағдарыс орталығына бағыттау құқығы бар.
Ішкі істер органдары қандай шаралар қолданады?
Жәбірленушілерді тұрмыстық зорлық-зомбылықтан қорғау үшін ішкі істер органдарының тұрмыстық зорлық-зомбылықтың жеке профилактикасы шараларын қолдану құқығы бар.
- Тұрмыстық зорлық-зомбылық профилактикасының субъектісі тұрмыстық зорлық-зомбылық жасаған адаммен профилактикалық әңгімелесуді жүргізеді. Профилактикалық әңгімелесудің негізгі міндеттері тұрмыстық зорлық-зомбылық жасаудың себептері мен жағдайларын анықтау, тұрмыстық зорлық-зомбылықтың әлеуметтік және құқықтық салдарын түсіндіру және заңға мойынсынушылық мінез-құлықтың қажеттігіне сендіру.
- Ішкі істер органы жергілікті полиция қызметінің басшысы немесе орынбасары, учаскелік полиция инспектор немесе кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі инспектор он алты жасқа толған, есі дұрыс адамға қатысты қорғау нұсқамасын шығарады. Қорғау нұсқамасында тұрмыстық зорлық-зомбылық жасауға, жәбірленушінің отбасының кәмелетке толмаған және (немесе) әрекетке қабілетсіз мүшелерін қоса алғанда, оның еркіне қарамастан оны іздестіруге, оның ізіне түсуге, оған баруға, онымен ауызша, телефон арқылы сөйлесуге және өзге де тәсілдермен байланыс жасауға тыйым салынады. Өзіне қатысты қорғау нұсқамасы шығарылған адамды ішкі істер органдары профилактикалық есепке қояды және оған профилактикалық бақылау жасауды жүзеге асырады. Қорғау нұсқамасының қолданылу мерзімі ол өзіне қатысты шығарылған адамға берілген кезден бастап отыз тәулік. Тексеру мерзімділігі күнтізбелік жеті күнде кемінде бір ретті құрайды
- Әкімшілік ұстау –тұрмыстық зорлық-зомбылық жасаған адамды арнаулы орында мәжбүрлеп ұстай отырып, бас бостандығынан айыру.
- Мәжбүрлі амбулаториялық бақылау мен психиатрда емделу, жалпы үлгідегі, мамандандырылған үлгідегі, интенсивті бақылайтын мамандандырылған үлгідегі психиатриялық стационарда мәжбүрлеп емдеу түрінде медициналық сипаттағы мәжбүрлі шараларды Қазақстан Республикасының Қылмыстық Кодексіне сәйкес сот тағайындайды.
- Құқық бұзушының мінез-құлқына ерекше талаптар белгілеу – Қазақстан Республикасының «Тұрмыстық зорлық-зомбылық профилактикасы туралы» Заңының 22 бабына сәйкес әкімшілік-құқықтық ықпал ету шарасы болып табылады және ол әкімшілік жаза қолданумен қатар және әкімшілік құқық бұзушылық жасаған адам әкімшілік жауаптылықтан босатылған кезде оның орнына да қолданылады.
- Әкімшілік шара - Қазақстан Республикасының «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы» Кодексінің 73 бабына сәйкес ескерту жасау не үш тәулiктен он тәулікке дейiнгi мерзiмге әкiмшiлiк қамаққа алу, әкiмшiлiк жаза қолданылғаннан кейiн бiр жыл iшiнде қайталап жасалса он тәулiкке дейiнгі мерзiмге әкiмшiлiк қамаққа алу немесе бес айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде айыппұл салу қарастырылған.
- Ата-ана құқықтарын шектеу немесе айыру. Қазақстан Республикасының «Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы» Кодексіне сәйкес, егер ата-аналар ата-аналық мiндеттерiн орындаудан жалтарса, оның iшiнде алимент төлеуден қасақана жалтарса, өздерiнiң ата-ана құқықтарын теріс пайдаланса, балаға қатыгездік көрсетсе, оның ішінде оған күш қолданса немесе психикасына зорлық жасаса, оның жыныстық тиіспеушілігіне қастандық жасаса, спирт ішімдіктеріне немесе есірткі заттарына салынса, психотроптық заттарды және (немесе) осыларға ұқсас заттарды теріс пайдаланса, олар ата-ана құқықтарынан айрылады (75-бап). Егер баланың ата-аналарымен қалуы ата-аналарға байланысты емес мән-жайлар бойынша, ата-аналардың мінез-құлқының салдарынан, бірақ бұл ретте ата-аналарды ата-ана құқықтарынан айыру үшін жеткілікті негіздер анықталмай, ол үшін қауіпті болса, ата-ана құқықтарын шектеуге жол беріледі (79)
- Қылмыстық процесте іс жүргізудің мәжбүрлеу шараларын және жәбірленушілердің қауіпсіздік шараларын қылмыстық құқық бұзушылық құрамы бар тұрмыстық зорлық-зомбылықтың жолын кесу және жәбірленушінің, куәнің және қылмыстық сот ісін жүргізуге қатысатын басқа да адамдардың, олардың отбасы мүшелері мен жақын туыстарының қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында қылмыстық қудалауды жүзеге асыратын және қылмыстық процесті жүргізетін органдар қолданады.
Несмотря на то что мы живем в современном развитом обществе, случаи бытового насилия в семьях встречаются очень часто. Зачастую о таком не принято говорить в открытую, и зря. Конституция Республики Казахстан регламентирует, что достоинство человека неприкосновенно, каждый имеет право на защиту своей чести и достоинства.
Лица, виновные в бытовом насилии, могут быть привлечены к административной ответственности по статье 73 Кодекса Республики Казахстан «Об административных правонарушениях», а при наличии в их действиях состава уголовного правонарушения они привлекаются к уголовной ответственности согласно статьям Уголовного Кодекса Республики Казахстан: 109 (побои), 110 УК РК (истязания), 131 УК РК (оскорбление).
Правовую основу деятельности подразделений по защите от бытового насилия составляют Всеобщая декларация прав человека и Конвенция о ликвидации всех форм дискриминации в отношении женщин, принятые Генеральной Ассамблеей ООН, Всеобщая Декларация прав человека, Конституция Республики Казахстан, Уголовный Кодекс Республики Казахстан, Кодекс Республики Казахстан «Об административных правонарушениях», Закон Республики Казахстан «О профилактике бытового насилия», Кодекс Республики Казахстан «О браке (супружестве) и семье», Закон Республики Казахстан «Об органах внутренних дел Республики Казахстан», иные нормативные правовые акты.
Виды насилия
Согласно статье 4 Закона Республики Казахстан «О профилактике бытового насилия», бытовое насилие может выражаться не только в виде физического или психологического насилия, но и в виде сексуального и (или) экономического насилия.
Физическое насилие - умышленное причинение вреда здоровью путем применения физической силы и причинения физической боли.
Психологическое насилие - умышленное воздействие на психику человека, унижение чести и достоинства посредством угроз, оскорблений, шантажа или принуждение (понуждение) к совершению правонарушений или деяний, представляющих опасность для жизни или здоровья, а также ведущих к нарушению психического, физического и личностного развития.
Сексуальное насилие - умышленное противоправное действие, посягающее на половую неприкосновенность или половую свободу человека, а также действия сексуального характера по отношению к несовершеннолетним.
Экономическое насилие - умышленное лишение человека жилья, пищи, одежды, имущества, средств, на которые он имеет предусмотренное законом право.
В соответствии со статьей 73 Кодекса Республики Казахстан «Об административных правонарушениях», под противоправным действием в сфере семейно-бытовых отношений понимается нецензурная брань, оскорбительное приставание, унижение, повреждение предметов домашнего обихода и другие действия, выражающие неуважение к лицам, состоящим с правонарушителем в семейно-бытовых отношениях, нарушающие их спокойствие, совершенные в индивидуальном жилом доме, квартире или ином жилище.
Что делать?
Если вы подверглись бытовому насилию, то не стоит об этом молчать. В случаях бытового насилия их жертвам или свидетелям необходимо обратиться с заявлением в органы внутренних дел. В целях защиты потерпевших от бытового насилия органы внутренних дел наделены правом применять меры индивидуальной профилактики бытового насилия, а также направить их в Специализированный кризисный центр. Для размещения в Специализированном кризисном центре нужно обратиться в органы внутренних дел по телефонам +7 (727) 263-36-36, +7 (727) 261-06-06 либо к участковому инспектору полиции с заявлением о совершении бытового насилия, либо обратиться по телефонам доверия (для женщин, подвергшихся бытовому насилию - 150).
Какие меры будут предприняты органами внутренних дел?
В целях защиты потерпевших от бытового насилия, органы внутренних дел наделены правом применять меры индивидуальной профилактики бытового насилия.
- Профилактическая беседа проводится субъектом профилактики бытового насилия с лицом, совершившим бытовое насилие. Основными задачами профилактической беседы являются выявление причин и условий совершения бытового насилия, разъяснение социальных и правовых последствий бытового насилия и убеждение в необходимости законопослушного поведения.
- Защитное предписание выносится начальником местной полицейской службы органов внутренних дел либо его заместителем, участковым инспектором полиции либо участковым инспектором полиции по делам несовершеннолетних в отношении вменяемого лица, достигшего на момент его вынесения шестнадцатилетнего возраста. Защитным предписанием запрещается совершать бытовое насилие, вопреки воле потерпевшего разыскивать, преследовать, посещать, вести устные, телефонные переговоры и вступать с ним в контакты иными способами, включая несовершеннолетних и (или) недееспособных членов его семьи. Лицо, в отношении которого вынесено защитное предписание, органами внутренних дел ставится на профилактический учет и за ним осуществляется профилактический контроль. Срок действия защитного предписания составляет тридцать суток с момента его вручения лицу, в отношении которого оно вынесено. Периодичность проверки составляет не менее одного раза в семь календарных дней.
- Административное задержание заключается в лишении свободы лица, совершившего бытовое насилие, с принудительным содержанием в специальном помещении.
- Принудительные меры медицинского характера назначаются судом в соответствии с Уголовным Кодексом Республики Казахстан в виде амбулаторного принудительного наблюдения и лечения у психиатра, принудительного лечения в психиатрическом стационаре общего типа, специализированного типа, специализированного типа с интенсивным наблюдением.
- Установление особых требований к поведению правонарушителя - мера административно-правового воздействия, которая устанавливается судом и применяется наряду с наложением административного взыскания или вместо него, при освобождении лица, совершившего административное правонарушение, от административной ответственности, согласно ст. 22 Закона Республики Казахстан «О профилактике бытового насилия».
- Административное взыскание установлено статьей 73 Кодекса Республики Казахстан «Об административных правонарушениях» в виде предупреждения либо административного ареста на срок от трех до десяти суток, при повторном совершении в течение года после наложения административного взыскания влечёт административный арест на срок до десяти суток либо штраф в размере пяти месячных расчетных показателей.
- Лишение либо ограничение родительских прав в соответствии с Кодексом Республики Казахстан «О браке (супружестве) и семье», родители лишаются родительских прав, если они уклоняются от выполнения обязанностей родителей, в том числе злостно уклоняются от уплаты алиментов, злоупотребляют своими родительскими правами, жестоко обращаются с ребенком, в том числе осуществляют физическое или психическое насилие над ним, покушаются на его половую неприкосновенность, злоупотребляют спиртными напитками или наркотическими средствами, психотропными веществами и (или) их аналогами (статья 75). Ограничение родительских прав допускается, если оставление ребенка с родителями опасно для него по обстоятельствам, не зависящим от родителей, вследствие поведения родителей, но при этом не установлены достаточные основания для лишения родителей родительских прав (статья 79).
- Меры процессуального принуждения и меры безопасности потерпевших в уголовном процессе применяются в целях пресечения бытового насилия, содержащего состав уголовного правонарушения, и обеспечения безопасности потерпевшего, свидетеля и других лиц, участвующих в уголовном судопроизводстве, членов их семей и близких родственников органами, осуществляющими уголовное преследование и ведущими уголовный процесс.
Специализированные кризисные центры
Специализированные кризисные центры оказывают помощь лицам, пострадавшим от бытового насилия, безвозмездно оказывают консультативно-психологическую и юридическую помощь, при необходимости направляют пострадавших в медицинские учреждения для оказания им медицинской помощи, предоставляют временное проживание, при этом обеспечивают полную безопасность и анонимность для жертв бытового насилия. Женщины с детьми могут находиться в специализированном кризисном центре от месяца до полугода.
Орал қаласында және Батыс Қазақстан облысында шамалы 30-ға жуық балалар сауықтыратын орталықтар жұмыс істейді, олардың ішінде бюджеттік және одан да қымбатырақтар бар, әр түрлі бағыттаулармен, 7-ден 18-ге дейінгі балалар үшін.
Рәсімдеу үшін cізге келесі құжаттарды орта оқыту мекемесіне (мектеп, лицей, гимназияға) көрсету керек:
- арыз;
- 2007 жылдың 13 тамызына дейін туса немесе Қазақстан Республикасынан тыс елде туса баланың тууы туралы куәліктің көшірмесі (тұлғаны сәйкестендіру үшін керек);
- ата ананың біреуінің жеке куәлігінің көшірмесі;
- баланың денсаулығының күйі туралы анықтама. Оны сіз балалар емханасында учаскелік дәрігерде тіркелудің орны бойынша ала аласыз;
- сіздің отбасыңыздың жергілікті атқарушы органдармен берілетін әлеуметтік көмектің алушыларының қатарында болуын растайтын анықтама (егер сіздің отбасыңыз мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмекті аліға құқығы бар болса);
- алынған табыстар туралы құжаттар (жұмыс істеп жатқан ата аналардың немесе оларды ауыстыратын тұлғалардың (жебеуші, тәрбиеші, патронажды тәрбиелеуші) жалақысы туралы аныөтама, кәсіпкерлік және басқа істердің түрленінен алынған табыстар, балалар үшін және басқа асырауындағы адамдар үшін ауқатақы түрінде алынатын табыстар (егер сіздің отбасыңыз атаулы әлеуметтік көмекті алушы болмаса, және де егер орташа жиынтық табысы ең төменгі күнкөріс деңгейінің мөлшерінен төмен болсач));
- Орал қаласының Білім Басқармасының қамқорлық және қорғаншылық бөлімінің шешімі;
- қала сыртындағы және мектеп жанындағы лагерьлерде демалуды беру туралы тегін жолдамаларды беру туралы отбасының материалдық-тұрмыстық күйін зерттеудің және де қаржылық және материалды көмекті көрсету туралы шешімді қабылдау үшін басқа құжаттар негізінде білім ұйымының алқа басқарма мекемесінің шешімінің көшірмесі;
- шектелген мүмкіншіліктері бар балалар үшін – психологиялық-медициналық-педагогикалық консультацияның дәрігелрік қорытындысының көшірмесі;
- қызмет алушының флюоро-суретінің үстемесімен бірге (бар болса) денсаулықтың күйі туралы анықтама (дәрігерлік төлқұжат).
Қызмет көрсетудің мерзімі: 15 жұмыс күні.
Қызмет көрсетудің түпкі нәтижесі: қала сыртындағы және мектеп маңындағы лагерьлерге жолдама.
Сонымен қатар, баланың демалыста болғаны қауіпсіз болуы үшін лагерьлердің көбісінде баланың икемдері туралы арнайы сауалнаманы толтыруды сұрайды.
Ауқатсыз отбасылармен және мүмкіншіліктері шектеулі балалармен бірге лагерьлерьде дарынды балалар да болады. Орташа оқу орындарының басшылары (мектептер, гимназиялар, лицейлер, интернаттар) дарынды балалардың – олимпиадалардың және сайыстардың жеңімпаздардың тізімдерін – Орал қаласының Білім басқармасының аудандық бөлімдеріне жібереді. Дәстүрлі демалыстан басқа жазғы лагерьлерде дарынды балаар бүкіл жыл бойы «Балдаурен» Республикалық лагерінде уақыт өткізе алады, және де Орал қаласының Білім басқармасының арқасында «Өрнек» лагерінің слетттерінде қатысуға мүмкіндіктері бар.
В г. Уральск и ЗКО действуют около 28 детских оздоровительных центров разных направлений для детей от 7 до 18 лет, среди которых есть как бюджетные, так и более дорогие.
Для оформления вам необходимо предоставить в среднее учебное заведение (школу, лицей, гимназию) следующие документы:
- заявление от родителей (законных представителей);
- документ, удостоверяющий личность;
- справку, подтверждающую принадлежность заявителя (семьи) к получателям государственной адресной социальной помощи;
- справку о состоянии здоровья (медицинский паспорт);
- справку о доходах семьи (если заявитель (семья) не относятся к получателям государственной адресной социальной помощи);
- акт жилищно-бытовых условий, утверждаемому местным исполнительным органом в области образования (если заявитель (семья) не относятся к получателям государственной адресной социальной помощи);
- решение педагогического, попечительского совета или родительского комитета для детей из семей, где среднедушевой доход ниже величины прожиточного минимума (если заявитель (семья) не относятся к получателям государственной адресной социальной помощи).
Необходимые документы для получения государственной услуги сдаются ответственному лицу на оказание государственной услуги в организации образования (школы).
Срок оказания услуги: 15 рабочих дней.
Конечный результат оказания услуги: направление (путевка) в загородные и пришкольные лагеря.
Примечание: одаренные дети также имеют возможность отдыха в детском лагере по направлению. Руководители средних учебных заведений (школы, гимназии, лицеи, интернаты) подают списки одаренных детей - победителей олимпиад и конкурсов в районные отделы Управления образования г. Уральска. Кроме традиционного отдыха в летних лагерях одаренные дети имеют возможность в течение всего года провести время в Республиканском лагере «Балдаурен», а также принять участие в слетах лагеря «Орнек» при Управлении образования г. Уральск.